ماشین ابزار، بر اساس تعریفی که توسط سازمان استاندارد بین المللی (ISO) و نمایشگاه بین المللی فناوری تولید (IMTS) ارائه شده، عبارت است از:” دستگاهی که با قدرت هدایت می‌شود و توسط نیروی انسانی قابل حمل نیست. در واقع ماشین، وسیله‌ای است که با انجام ترکیبی از فرآیندهای مکانیکی، الکتریکی، شیمیایی و…، باعث تغییر در ماده خام (قطعه‌کار) شده، تا آن‌را به خروجی دلخواه تبدیل کند.” با توجه به انواع مختلف فرآیند پردازش قطعات، ماشین‌ها به د‌ه‌ها نوع تقسیم می‌شوند، اما تفاوت بین آنها چیست؟
- ماشین تراشکاری
- ماشین فرزکاری
- ماشین حفاری
- ماشین سنگ‌زنی
- ماشین بُورینگ حفاری
- ماشین صفحه‌تراش
- ماشین پانچ
ماشین آلات صنعتی را می‌توان به دو دسته کلی ماشین‌های برش‌دهنده فلزات و ماشین‌های شکل‌دهی فلزات بر اساس عملکردشان تقسیم کرد. ماشین‌آلات برش‌دهنده فلز، ماشین‌های حفاری، فرزکاری، سنگ‌زنی، بُورینگ حفاری، صفحه‌تراش، تخلیه الکتریکی و… را، دربرمی‌گیرند. ماشین‌آلات شکل‌دهی فلز، شامل ماشین‌های تراشکاری، حفاری، پانچ و… می‌شوند.
ماشین تراشکاری
ماشین تراشکاری دستگاهی است که عمدتاً از یک ابزار برای چرخاندن و تراشیدن قطعه کار دوار استفاده می‌کند. بر روی ماشین تراشکاری، مته‌ها، غلاویزها، قالب‌ها و ابزارهایی جهت عاج‌دار کردن قطعه کار و برای انجام فرآیند تراشکاری استفاده می‌شوند.
ماشین فرزکاری
ماشین فرز به ابزاری گفته می‌شود که عمدتاً از فرز برای پردازش سطوح مختلف روی قطعه کار استفاده می‌کند. معمولاً چرخش فرز حرکت اصلی است و حرکت قطعه کار (و) فرز، حرکت تکمیلی در دستگاه به‌شمار می‌آید. این ماشین می‌تواند صفحات، شیارها، سطوح مختلف منحنی، چرخ دنده‌ها و غیره را، پردازش کند. دستگاه فرزکاری، ابزاری است که از صفحه فرز برای پرداخت قطعه‌کار استفاده می‌کند. ماشین‌های فرزکاری، علاوه بر صفحات فرز، شیارها، دندانه چرخ دنده‌ها، رِزوه‌ها و شَفت‌های هزار خاری، می‌توانند پروفیل‌های پیچیده‌تری را نیز با راندمان بالاتری نسبت به رنده‌ها پردازش کنند و به طور گسترده در بخش‌های ساخت و تعمیر ماشین‌آلات استفاده می‌شوند.
ماشین حفاری
ماشین حفاری به دستگاهی اطلاق می‌شود که عمدتاً از مته برای ماشینکاری سوراخ‌های قطعه کار استفاده می‌کند. معمولاً چرخش مته حرکت اصلی و حرکت محوری مته حرکتی تکمیلی است. دستگاه حفاری ساختار ساده و دقت ماشینکاری نسبتاً کمی دارد. این ماشین می‌تواند چاله‌ها و حفره‌های کور را سوراخ کند، ابزارهای ویژه را جایگزین کند، منبسط کند، سوراخ‌ها را باز کند یا فرآیند ضربه زدن و سایر پردازش‌ها را انجام دهد. در طول فرآیند ماشینکاری، قطعه کار حرکت نمی‌کند، بلکه ابزار حرکت می‌کند. در حین عملیات، مرکز ابزار با مرکز سوراخ تراز می شود و ابزار می‌چرخد(حرکت اصلی). در واقع ویژگی اصلی دستگاه حفاری، ثابت بودن قطعه کار و چرخش ابزار است.
ماشین سنگ‌زنی
ماشین سنگ‌زنی، دستگاهی است که از ابزارهای ساینده برای ساییدن سطح قطعه‌کار استفاده می‌کند. بیشتر ماشین‌های سنگ‌زنی، از چرخ‌های دوّار با سرعت بالا برای صیقلی کردن قطعه کار استفاده می‌کنند و تعداد کمی از آنها از ابزارهای ساینده دیگر مانند سنگ‌های روغنی، تسمه‌های ساینده و ساینده‌های میرا، برای پردازش استفاده می‌کنند، مانند ماشین برقو زنی، سنباده کاری تسمه‌ای، دستگاه صیقل دهی و … .
ماشین بورینگ حفاری
دستگاه بورینگ حفاری، عمدتاً از ابزار حفاری برای سوراخ کردن، حفره‌های پیش ساخته موجود در قطعه کار استفاده می‌کند. معمولاً چرخش ابزار حفاری حرکت اصلی و حرکت ابزار حفاری یا قطعه کار حرکت تکمیلی آن است. این مورد، عمدتاً برای ماشینکاری سوراخ‌های با دقت بالا یا تکمیل سوراخ‌های متعدد در یک زمان استفاده می‌شود و همچنین می‌تواند در ماشینکاری سایر سطوح مربوط به سوراخ قطعه‌کار نیز مورد استفاده قرار گیرد. از ابزار و تجهیزات مختلفی می‌توان برای سوراخ‌کاری، فرزکاری و برش دادن نیز، استفاده کرد. دقت ماشینکاری و کیفیت ماشین بورینگ حفاری، بالاتر از ماشین حفاری است. دستگاه بورینگ حفاری، جزء تجهیزات اصلی برای سوراخ‌کاری در قطعات بزرگ به حساب می‌آید.
ماشین صفحه‌تراش
دستگاه صفحه‌تراش، یک ماشین با حرکت خطی است که، از یک رنده برای تراشیدن صفحه، شیار دادن یا شکل‌دهی سطح قطعه‌کار استفاده می‌کند. بکارگیری ماشین صفحه تراش ساده است، اما بهره‌وری آن پایین است (به جز در صفحات باریک و بلند). بنابراین، عمدتاً برای کارگاه‌های تولید تک قطعه‌ای، تولید انبوه و یا تعمیرات ماشین‌آلات استفاده می‌شوند و در اغلب موارد با ماشین‌های فرزکاری جایگزین می‌شوند.
ماشین پانچ
ماشین پانچ، در واقع یک دستگاه پرس پانچ است. در روش تولید مدرن، فرآیند مُهر‌زنی یا سنبه‌کاری باعث صرفه‌جویی در مواد و انرژی در مقایسه با ماشینکاری سنتی می شود. این دستگاه راندمان بالاتری دارد، نیازی به دارا بودن دانش و مهارت فنی بالایی برای اپراتورهای دستگاه نیست. با این دستگاه می‌توان محصولاتی را که، با ماشینکاری از طریق سایر روش‌ها به دست نمی‌آیند، تولید کرد. از این‌رو ماشین پانچ، به صورت گسترده در صنعت و ماشین‌سازی استفاده می‌شود.
بدون دیدگاه