ماشین تراشکاری و اجزای اصلی آن:

دستگاه تراشکاری عمدتاً برای حذف و تراشیدن قطعات فلزی استفاده می‌شود و به عنوان یک ماشین ابزار استاندارد در صنعت ماشین ابزار به حساب می‌آید. (دستگاه تراش ماشینی است که با بستن کار بر روی دستگاه و چرخش قطعه کار و درگیری ابزار برش با قطعه کار قسمتهای خاصی از فلز با فرایند براده برداری از سطح اصلی حذف شده و شکل نهایی بدست می آید. در این فرایند قسمتهای زائد بصورت براده های ریز یا سفاله از سطح قطعه جدا شده و قابل استفاده نمی باشد)

ماشین تراشکاری یکی از پرکاربردترین ماشین آلات در صنعت است، که برای انجام انواع عملیات ماشینکاری مبتنی بر براده برداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تیغه تراش بر روی ابزاری اعمال می‌شود که برای انجام عملیات‌های مختلف به چرخش در می‌آید و می‌توان از آن برای چرخش، ضربه‌ زدن، تراشکاری، شکل دهی، برش مارپیچ، پرداخت‌کاری، سوراخ‌کاری، سنگ‌زنی و غیره استفاده کرد.

وظیفه اصلی ماشین تراشکاری، حذف و جداسازی مواد از قطعه ‌کار و تبدیل آن به شکل و اندازه دلخواه است. در طول فرآیند تراشکاری، قطعه‌کار در برابر ابزار تراش چرخانده می‌شود تا مواد اضافه از آن حذف شود.

استفاده از دستگاه تراش مرکزی، برای تولیدات تک قطعه‌ای و در حجم پائین و همچنین برای تعمیرگاه‌ها‌ مناسب است. ماشین تراش مرکزی، قابلیت تراشکاری قطعات در راستای طولی و عرض را داراست. ماشین تراش معمولی ماشینی است که، توسط رایانه کنترل نمی‌شود. علاوه بر ماشین تراش‌های یونیورسال، انواع دیگری از دستگاه تراش‌های معمولی مانند، تراش‌های برجکی، تراش‌های مرکزی، کپی تراش‌ها، سری تراش‌ها و تراش‌های گردان وجود دارد.

اجزای اصلی دستگاه تراش به شرح زیر است:

• سر (headstock):

سر یا پیشانی دستگاه، معمولاً در سمت چپ ماشین تراش قرار دارد و مجهز به چرخ دنده‌ها، محورها، سه‌ نظام، چهار نظام، اهرم‌های کنترل سرعت دنده و کنترل کننده‌های بار است.

• مجموعه مرغک  :(tailstock)

دستگاه مرغک معمولاً در سمت راست ماشین تراش قرار دارد، قطعه‌ کار در انتهای آن تکیه می‌کند. زمانی که با قطعه کارهای بلند سر و کار داریم یا وقتی که قصد ایجاد سوراخ در پیشانی قطعه کار را داریم، از مرغک به جای تیغه تراش استفاده می‌کنیم.

• سه نظام :(three jaws chuck)

از این قطعه برای نگه داشتن قطعه کار استفاده می‌شود. سه نظام توسط آچاری مخصوص باز و بسته می‌شود. تمام گیره‌های سه نظام به صورت همزمان باز و بسته می‌شوند و برای قطعه کارهای کروی و دوار مناسب هستند.

• چهار نظام :(four jaws chuck)

چهار نظام دارای قابلیتی نظیر سه نظام است، با این تفاوت که از آن برای مهار قطعات چهارگوش، مکعبی شکل و غیر دوار استفاده می‌شود. همچنین در مواردی که قطعه کار دارای تقارن نیست، از چهار نظام استفاده می‌شود تا بتوان آن را به درستی مهار کرد، زیرا بر خلاف سه نظام، گیره‌های چهار نظام به صورت جداگانه باز و بسته می‌شوند.

• بستر یا میز (bed):

قسمت‌های اصلی دستگاه تراش، تمام قسمت‌ها به بستر ماشین وصل می‌شوند، که شامل سر، مجموعه مرغک، ریل کالسکه‌ای و سایر قطعات می‌شود.

• کالسکه (واگن) (carriage):

کالسکه یا واگن، بین سر و مرغک ماشین تراش قرار دارد و شامل سینی، زین، پایه مرکب، کشوی عرضی و قلم گیر می‌باشد.

• محور پیچ بری (lead screw):

محور(میله) پیچ بری، برای حرکت خودکار کالسکه در حین رزوه‌کاری استفاده می‌شود.

• میله‌ی باردهی (feed rod):

از میله باردهی، برای حرکت دادن کالسکه از چپ به راست و بالعکس استفاده می‌شود.

• چرخ دستی (hand wheel):

چرخی است برای حرکت دادن کشوی عرضی، کالسکه، دستگاه مرغک و سایر قسمت‌هایی که دارای چرخ دستی هستند و به وسیله‌ی دست به حرکت در می‌آید.

ماشین‌های تراش به طور کلی به سه نوع، دستگاه تراش با موتور الکتریکی (الکترو موتور)، دستگاه تراش برجکی و دستگاه تراش مخصوص تقسیم می شوند.